Σε απόσταση 15 χλμ. ανατολικά του Ηρακλείου, μετά την Αμνισό και το Κακό Όρος και στη περιοχή του σύγχρονου οικισμού Κοκκίνη Χάνι, βρίσκεται ένας σπουδαίος αρχαιολογικός χώρος στον οποίο ανακαλύφθηκε ένα πολυτελές μινωικό μέγαρο το λεγόμενο «Μέγαρο του Νίρου» μετά από ανασκαφή του Στέφανου Ξανθουδίδη το 1918. Το κτίριο οικοδομήθηκε τον 16ο αιώνα π.Χ. όμως έναν αιώνα μετά καταστράφηκε από πυρκαγιά (1490π.Χ.) και δεν κατοικήθηκε ξανά.

Ήταν μια διώροφη έπαυλη με θέα στη θάλασσα, καταλάμβανε χώρο 1000 τ.μ. περίπου, είχε 40 ισόγεια δωμάτια και δύο πλακόστρωτες αυλές. Στη μία του αυλή υπήρχε εξέδρα ή βωμός με τρεις βαθμίδες και ένα ζευγάρι Ιερά Κέρατα. Η αυλή αυτή αποτελεί μικρογραφία των θεατρικών χώρων της Κνωσού και της Φαιστού.

Επίσης υπάρχουν αποθήκες των βωμών, στις οποίες βρέθηκαν αποθηκευμένοι δεκάδες βωμοί από πηλό και το δωμάτιο των λύχνων. Tο δάπεδο του δωματίου αυτού ήταν διακοσμημένο με πολύχρωμα βότσαλα δίνοντας την εντύπωση ψηφιδωτού. Ονομάστηκε δωμάτιο των λύχνων γιατί σε αυτό βρέθηκαν 4 λύχνοι, οι δύο υπόστηλοι σε ψηλό κυλινδρικό πόδι με βάση. Λόγω των πολλών τελετουργικών σκευών άλλωστε έχε ερμηνευθεί ως κατοικία Αρχιερέα.

Σύμφωνα με σχετικά πρόσφατη μελέτη (2012) της αρχιτεκτονικής του αλλά και του συνόλου των ευρημάτων (κεραμική, χάλκινα και λίθινα αντικείμενα, πήλινες επίχριστες τράπεζες, τοιχογραφίες κτλ.), που βρίσκονται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου, το μινωικό «Μέγαρο του Νίρου» όπως λέγεται, αποτέλεσε δημόσιο κτίριο που διατηρούσε αδιαμφισβήτητα στενές σχέσεις με την Κνωσό και την ευρύτερη επικράτειά της, καθώς και το κέντρο παραθαλάσσιου τοπικού Μινωϊκού οικισμού, ο οποίος έχει εντοπισθεί σε μικρή απόσταση δυτικότερα, στη θέση «Άγιοι Θεόδωροι».

Για περισσότερες πληροφορίες παρακαλούμε επισκεφθείτε τη σχετική ιστοσελίδα του Υπουργείου Πολιτισμού.