Το Φαράγγι του Καρτερού βρίσκεται ανατολικά του Ηρακλείου, στην περιοχή πάνω από το χωριό Καρτερός. Αποτελεί τμήμα ενός ευρύτερου γεωλογικού συμπλέγματος που εντάσσεται στην ευρύτερη περιοχή του Οικολογικού Πάρκου του Γιούχτα, στις Αρχάνες. Το πάρκο περιλαμβάνει το όρος Γιούχτα και τρία φαράγγια: το Kνωσανό, το Κουναβιανό και το Αστρακανό ή φαράγγι του Καρτερού με συνολικό μήκος τα 22 χλμ. Ολόκληρη η περιοχή έχει ενταχθεί στο δίκτυο των περιοχών Natura 2000. Συνολικά τα φαράγγια συνδέονται σε διάφορα σημεία με τους οικισμούς που βρίσκονται κατά μήκος της πορείας του. Υπάρχουν πέντε κυρίες είσοδοι: μια από τον Καρτερό, μία από τα Αϊτάνια (γέφυρα Αϊτανίων), μία από τις Αγ. Παρασκιές (περιοχή Κολομώδη), μία από τους Κάτω Αστρακούς και μία στο Κάμπο των Πεζών (είσοδος Κουναβιανού φαραγγιού).

Το φαράγγι του Καρτερού (Αστρακιανό) είναι από τα μεγαλύτερα της περιοχής, με συνολικό μήκος διαδρομής περί τα 12,5 χλμ. Ξεκινά από το χωριό Κάτω Αστρακοί και διασχίζοντας την ενδοχώρα καταλήγει στον Καρτερό, μια τουριστική περιοχή με όμορφη παραλία. Στην καταπράσινη κοίτη του φαραγγιού και κατά μήκος της διαδρομής κυλάει ο ομώνυμος ποταμός Καρτερός.

Το τοπίο που αντικρίζει κανείς στο Φαράγγι του Καρτερού είναι πανέμορφο. Είναι μια διαδρομή που διακρίνεται για τον πλούτο των φυσικών, γεωμορφολογικών και πολιτιστικών του χαρακτηριστικών. Πρόκειται για ένα φαράγγι γεμάτο ιστορία, παραδόσεις, αρχαία και παλαιά κτίσματα. Μία διαδρομή μέσα σε ένα καταπράσινο μονοπάτι με πολλές πηγές, πλατάνια, δρυς, κυπαρίσσια, πρίνους, λυγαριές αλλά και με πολλά ενδημικά αγριολούλουδα και βότανα. Όσο για την πανίδα της, περιλαμβάνει περισσότερα από 44 είδη πουλιών και 7 είδη θηλαστικών.

Στο φαράγγι, ο επισκέπτης συναντά διάφορα ξωκλήσια πάνω στους βράχους, παλιούς νερόμυλους, μικρούς καταρράκτες- γεγονός που φανερώνει ότι παλαιοτέρα εντός του φαραγγιού υπήρχε έντονη ανθρώπινη παρουσία. Στην μέση περίπου του φαραγγιού, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το τοπίο με την πλούσια βλάστηση και τους θαυμάσιους σχηματισμούς στα πετρώματα. Εδώ βρίσκεται και ο Νεραϊδόσπηλιος μέσα στο οποίο υπάρχει μία πηγή. Ο θρύλος λέει πως σ’ αυτή την σπηλιά είχαν διαλέξει να κατοικήσουν οι νεραϊδες, ενώ είχαν εμφανιστεί πολλές φορές σε κατοίκους του χωριού. Κατά τον αρχαιολόγο Paul Faure αποτελούσε το ιερό της Τριτογένειας Αθηνάς, που είχε το επίθετο αυτό από το αρχαίο όνομα του ποταμού Καρτερού, που ήταν Τρίτων.

Κοντά στο Νεραϊδόσπηλιο, στο δρόμο, βρίσκονται και τα ερείπια εκκλησίας αφιερωμένης στον Άγιο Γεώργιο. Πρόκειται για μία τρίκλιτη βυζαντινή Βασιλική. Σε απόσταση 100 μέτρων βρίσκεται και η εκκλησία της Παναγίας, με μοναδική παράσταση βυζαντινού δικέφαλου αετού πάνω από την εξώθυρά της. Ο δρόμος οδηγεί στον ερειπωμένο οικισμό των Κάτω Αστρακών (2 χλμ. από τους Αστρακούς) που εγκαταλείφθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1930. Στα φαράγγια του πάρκου έχουν εντοπιστεί αρχαιολογικές θέσεις, όπως η αρχαία Έλτυνα, ο μινωικός οικισμός Μυρτιάς και το μινωικό νεκροταφείο Αστράκων.

Η παρουσία του νερού στην περιοχή ήταν πάντοτε καταλυτική. Υπήρχαν τρεις σημαντικές πηγές που από την αρχαιότητα ήταν ιερές. Οι πηγές αυτές σχημάτιζαν τον ιερό ποταμό Τρίτωνα των αρχαίων που είναι παραπόταμος του σημερινού ποταμού Καρτερού. Στα νεότερα χρόνια, τα πλούσια νερά της περιοχής συνέβαλλαν στη δημιουργία ενός συστήματος νερόμυλών κατά μήκος του φαραγγιού. Με την βοήθεια του νερού που έπαιρναν από το ποτάμι άλεθαν τα σιτηρά της περιοχής. Προπολεμικά λειτουργούσαν 10 νερόμυλοι, σήμερα δεν λειτουργεί κανένας αλλά σώζονται τα ερείπια αρκετών.

Το φαράγγι είναι κατάλληλο είτε για πεζοπορία είτε για ποδηλασία. Το σύνολο της διαδρομής έχει διάρκεια 3:30 ωρών και η διαδρομή δεν παρουσιάζει δυσκολία. Πρόκειται για ένα πολύ καλά οργανωμένο μονοπάτι με τοποθέτηση γεφυρών, ξύλινα κιγκλιδώματα κατά μήκος της πορείας του και με σήμανση που καθοδηγούν τον επισκέπτη και αυτό κάνει ιδανική την διαδρομή για οικογένειες με παιδιά.

Στην έξοδο του φαραγγιού του Καρτερού στη θέση "Μέσα Καρτερός" βρίσκεται οικίσκος ενημέρωσης και υπάρχει θέση ανάπαυσης για τους επισκέπτες. Είναι βέβαιο πως η επίσκεψη στο φαράγγι του Καρτερού θα είναι μια αξέχαστη εμπειρία για όποιον το διασχίσει.