Περιγραφή

Το χωριό Αϊτάνια βρίσκεται στο Δήμο Χερσονήσου και απέχει 20 χλμ. από το Ηράκλειο . Είναι κτισμένο σε λόφο δυτικά του χωριού Επισκοπής και ανατολικά του ποταμού Καρτερού, σε υψόμετρο 255μ. Το όνομά του πιστεύεται ότι είναι παραφθορά της αρχαίας πόλης Διατόνιον. Το Διατόνιο τοποθετείται μεταξύ Κνωσού και Λύττου, της οποίας ερείπια βρίσκονται βορειοδυτικά του χωριού. Η παλαιότερη σωζόμενη αναφορά για τον οικισμό εντοπίζεται σε ενετικό έγγραφο του 1212, όπου τα Αϊτάνια αναφέρονται Icania, ιδιοκτησία της Μονής Santa Maria del Sinai και στον Καστροφύλακα ως Itagnia Cato με 112 κατοίκους και Itagnia Apano με 85 κατοίκους το 1583.

Δυτικά των Αϊτανίων το 1954 ο αρχαιολόγος Ν. Πλάτων ανέσκαψε, στη θέση «Φονιάς», έναν μικρό, σπηλαιώδη λαξευτό τάφο με τριάντα περίπου αγγεία γεωμετρικών χρόνων τα οποία βρίσκονται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου. Ειδικότερη αναφορά γίνεται για ένα ακέραιο αμφορέα τεφροδόχο των Αϊτανίων, που εκτός από τη συνήθη γραμμική διακόσμηση, φέρει στο λαιμό μετόπες με μοτίβο ένα φοινικόδεντρο. Αποτελεί μία συμβολική εικόνα που εκφράζει τη βαθιά πίστη των ανθρώπων της εποχής στην αδιάλειπτη αναγέννηση της ζωής και συνδέεται με την ιερότητα της ζωής και την πίστη στη μετά θάνατον συνέχειά της.

Στην είσοδο του χωριού αξίζει ο επισκέπτης να επισκεφθεί το μικρό εκκλησάκι της Παναγίας Καρδιώτισσας. Ο ναός είναι αφιερωμένος στη Γέννηση της Θεοτόκου και πρόκειται για μια βυζαντινή μικρή εκκλησία κτισμένη στην κορφή ενός υψώματος με υπέροχη θέα στην περιοχή. Επίσης, ο επισκέπτης αξίζει να επισκεφτεί, στα νότια του χωριού, σε ένα αγροτικό δρόμο, το μικρό και γραφικό ξωκκλήσι της Αγίας Παρασκευής που βρίσκεται σε μια περιοχή κατάφυτη από ψηλά κυπαρίσσια και λιόδεντρα. Εσωτερικά ο ναός είναι κατάγραφος με αξιόλογες τοιχογραφίες του 14ου αιώνα.

Ο φυσιολάτρης πεζοπόρος αξίζει να διασχίσει τη διαδρομή «φαράγγι Καρτερού- Αϊτάνια». Πρόκειται για ένα φαράγγι μοναδικής ομορφιάς με σπάνια είδη φυτών και πτηνών που ξεκινά από τα Αϊτάνια και μέσα από μονοπάτια με βλάστηση, σπηλιές και ρυάκια.

Ο επισκέπτης αξίζει να περιηγηθεί στα γραφικά στενά του χωριού και στην κεντρική του πλατεία να ξεκουραστεί απολαμβάνοντας κρητικά εδέσματα και ρακί στα φιλόξενα παραδοσιακά καφενεία κάτω από το ίσκιο που προσφέρουν οι μουριές και οι πικροδάφνες.

Κάθε χρόνο στην εορτή της Παναγίας 15 Αυγούστου, ο πολιτιστικός σύλλογος Αϊτανίων διοργανώνει κρητικό γλέντι στη γραφική πλατεία του χωριού.

Κατηγορίες