Ο λόφος του Κοψά στην Ανώπολη του Δήμου Χερσονήσου έγινε πεδίο μιας ηρωικής μάχης που άλλαξε τα σχέδια των Γερμανών κατακτητών και γέμισε με θάρρος και ελπίδα τους αγωνιστές μας. Η περιοχή του Κοψά επόπτευε την ζώνη ρίψης των Γερμανών αλεξιπτωτιστών και χρησίμευσε ως εκ τούτου, λόγω της γεωμορφολογίας της, ως ιδανική στρατιωτική θέση άμυνας μίας μονάδας του ελληνικού στρατού.
To πρωί της 21ης Μαΐου στο λόφο του Κοψά, ογδόντα Έλληνες στρατιώτες καθοδηγούμενοι από τον υπολοχαγό Θεόδωρο Καλλίνο έδωσαν μια γενναία μάχη εναντίον δύο Γερμανικών λόχων αλεξιπτωτιστών στην προσπάθεια των τελευταίων να πλησιάσουν την περιοχή του αεροδρομίου Ηρακλείου από την πεδιάδα των Γουβών.
Οι Έλληνες στρατιώτες παρόλο που διέθεταν τουφέκια παλαιότερου τύπου, με περιορισμένο αριθμό σφαιρών, και λίγες χειροβομβίδες ιταλικού τύπου δε δίστασαν να αναμετρηθούν με τους Γερμανούς οι οποίοι υπερείχαν αριθμητικά, έχοντας σύγχρονο εξοπλισμό και όντας άριστα εκπαιδευμένοι.
Οι Γερμανοί αρχικά κατόρθωσαν να καταλάβουν το λόφο και να τρέψουν σε φυγή τους Έλληνες στρατιώτες. Τότε όμως ο υπολοχαγός Καλλίνος, αψηφώντας το κίνδυνο, σηκώθηκε και άνοιξε πυρ εναντίον των Γερμανών. Η ηρωική του πράξη έδωσε κουράγιο στον Ελληνικό λόχο που στη συνέχεια κατάφερε να ανακαταλάβει το λόφο του Κοψά και να καταλήξει η μάχη νικηφόρα.
Σκοτώθηκαν περίπου είκοσι δύο ενώ αιχμαλωτίστηκαν περίπου σαράντα με πενήντα Γερμανοί αλεξιπτωτιστές.
Το ελληνικό τμήμα δεν είχε κανένα νεκρό παρά μόνο λίγους τραυματίες, παρά την σημαντική διαφορά σε ισχύ και πυρά από του Γερμανούς. Όπως είχε εξιστορήσει ο υπολοχαγός Καλλίνος, λίγες ώρες μετά τη νίκη στο λόφο του Κοψά, στην προσπάθεια να εξοντώσουν τμήμα αλεξιπτωτιστών που είχε βρει καταφύγιο σε αγροικία στην πεδιάδα, σκοτώθηκαν ο λοχίας Ορέστης Ανδρεαδάκης και οι στρατιώτες Μανώλης Κοκκινάκης και Ιωάννης Χαριτάκης.
«Θα υπερασπίσουμε την Κρήτη με τη θυσία του βίου μας.
Δώσαμε μια μάχη σώμα με σώμα, απίστευτη».Θεόδωρος Καλλίνος
Διοικητής Λόχου,
στη Μάχη της Κρήτης το Μάιο 1941
Ο Δήμος Χερσονήσου αναγνωρίζοντας την υψηλή του ευθύνη στο να συντηρήσει τη συλλογική μνήμη και την ιδιάζουσα, υπερτοπικής σημασίας, συγκεκριμένη ιστορική μάχη στην Ανώπολη, έχει ήδη ξεκινήσει την διαδικασία αίτησης για την έκδοση προεδρικού διατάγματος, για την καθιέρωση της επετείου της Μάχης Κοψά, ως επίσημης τοπικής εορτής και αργίας για τον δήμο Χερσονήσου.
Η εκδήλωση γίνεται σε ετήσια βάση στο λόφο του Προφήτη Ηλία στην Ανώπολη του Δήμου Χερσονήσου. Ξεκινάει το πρωί με Θεία Λειτουργία στις 7:00, στη συνέχεια γίνεται Επιμνημόσυνη Δέηση – Τρισάγιο, κατάθεση στεφάνων και ομιλίες από τις αρχές του τόπου.
