Αρχιτεκτονική: Λαξευμένη στο βράχο σπηλιά
Χρονολόγηση: Η λατρεία ξεκίνησε το 1979
Τοποθεσία: Αβδού (Νότια του χωριού - Σπήλαιο Αγίας Φωτεινής)
Ημερομηνία Εορτής: 4η Κυριακή μετά το Πάσχα
Αγιογραφίες: ΟΧΙ
Προσβασιμότητα : Δύσκολη. Η πρόσβαση γίνεται από αγροτικό δρόμο και στη συνέχεια ακολουθώντας ανηφορικό μονοπάτι με τα πόδια οδηγούμαστε μέχρι το σπήλαιο.
Ώρες Λειτουργείας: Ανοικτός

Το Σπήλαιο της Αγίας Φωτεινής βρίσκεται νοτιοανατολικά του χωριού Αβδού σε υψόμετρο 760 μέτρα. Σύμφωνα με τη θρησκευτική μας παράδοση, η Αγία Φωτεινή έψαχνε κάποιο ήσυχο και απομονωμένο μέρος ώστε να αφιερωθεί ψυχή τε και σώματι στο θεό, για το υπόλοιπο της ζωής της. Καθώς δεν έβρισκε το μέρος που αναζητούσε, της παρουσιάστηκε η Παναγία σε όραμα και κάνοντας θαύμα, άγγιξε το βουνό και δημιούργησε το σπήλαιο στον βράχο, ώστε να μπει και να μονάσει η Αγία Φωτεινή.

Ο εορτασμός της εκκλησίας γίνεται την τέταρτη Κυριακή μετά το Πάσχα, οπότε και ένα μεγάλο πανηγύρι πραγματοποιείτε μπροστά από το Σπήλαιο της Αγίας Φωτεινής. Η παράδοση λέει ότι είναι θαυματουργή η εκκλησία και αναφέρει θαύματα σε γυναίκες που είχαν πρόβλημα τεκνοποίησης, ότι μετά από προσευχή και πίνοντας το αγίασμα που στάζει από τη σπηλιά, τεκνοποιούν και πάντοτε κάνουν αγόρια.

Η Αγία Φωτεινή αναφέρεται σε ιστορικά αρχεία και ως μοναστήρι. Σύμφωνα με τον P. Faure η λατρεία στο σπήλαιο άρχισε τον 19ο αιώνα . Ίσως να υπήρχαν σποραδικά μοναχοί - ερημίτες στα γύρω σπήλαια. Ωστόσο δεν φαίνονται ίχνη οργανωμένου μοναστηριακού συγκροτήματος. Είναι όμως γνωστό πως στα τέλη του 19ου αιώνα μόναζε εκεί ένας τουλάχιστον μοναχός. Το Σπήλαιο της Αγίας Φωτεινής ήταν γνωστό κρησφύγετο κατά την περίοδο των Κρητικών Επαναστάσεων.

Η είσοδος στα βορειοδυτικά και έχει πλάτος 4,95μ. και ύψος 5,30μ. Το πλάτος κυμαίνεται από 1,8μ. έως 7,5μ. και έχει συνολικό ύψος 5,3μ. έως 20μ. Το συνολικό μήκος των διαδρομών του, άγνωστο προς τους πολλούς επισκέπτες, φτάνει τα 700μ. Στην είσοδο υπάρχει ένα εικονοστάσι ενώ 12μ. παραπέρα υπάρχει μια υπόγεια κοιλότητα. Από εκεί αρχίζει ένας στενός διάδρομος, ο οποίος είναι παλιά κοίτη ποταμού, που οδηγεί στην τελευταία αίθουσα του σπηλαίου η οποία χρησιμοποιείται ως εκκλησία αφιερωμένη στην Αγία Φωτεινή.

Στην αρχή της αίθουσας βρίσκεται λίθινη κλίμακα με 6 βαθμίδες και 2 σταλαγμίτες που τους ονομάζουν "γόνατα της Αγίας Φωτεινής". Στο βάθος της αίθουσας, ένας μικρός θεαματικός χώρος χρησιμεύει σαν Ιερό Βήμα και πάνω από αυτό είναι το "ανώγειον", όπου φαίνονται τα ξύλινα στηρίγματα βαρούλκου, με το οποίο οι κάτοικοι ανέβαζαν πολύτιμα είδη κατά την Τουρκοκρατία, για να τα κρύψουν. Δίπλα στο Ιερό υψώνεται μια θεαματική λευκή και ογκώδης στήλη, ύψους 6,5μ. Στην τελευταία αίθουσα από τη στέγη στάζει νερό, το οποίο θεωρείται πως είναι αγίασμα και το οποίο συγκεντρώνεται μέσα σ'' ένα πιθάρι. Κάτω από το σπήλαιο της Αγίας Φωτεινής σε υψόμετρο 730μ. υπάρχουν ίχνη παλαιού αγωγού μεταφοράς νερού από τις πηγές της Κεράς προς τη Λύττο. Ο αγωγός πλάτους 20 εκατ. είναι κτιστός και όπου υπήρχαν βράχοι είναι λαξευτός.